ośrodek wychowawczy za niechodzenie do szkoły

" Za życiem "Warunki Rekrutacja. Aktualności. O szkole. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Sulechowie ul. Łączna 1 66-100 Sulechów 068 385 22 04 § ośrodek wychowawczy (odpowiedzi: 5) Mam pewien problem. Córka mojego chłopaka ma 14 lat, jakiś czas temu została skazana wyrokiem sądowym za pobicie i niechodzenie do szkoły na pobyt § ośrodek wychowawczy (odpowiedzi: 3) Witam, moja koleżanka wraz z rodzeństwem i rodzicami dostała wezwanie do sądu w którym ma sie wstawić w pewnie sprawa jest głębsza ale z takim podejściem " świat chce zbawić i ja jej wierze" może cie czekać twarde spotkanie z rzeczywistością. do MOW-u nie trafia się za niechodzenie do szkoły tylko co najmniej osoba jest zdemoralizowana i otarła się co najmniej wykroczenia.jest też szansa że po prostu trafiła w trybiki machiny i ją zmieliło. ale skoro do MOWu z rodziny do z MOWu Posty: 3. Nieletnia być może w ciąży a ośrodek wychowawczy. Wychowanka, która możliwe, że jest w ciąży (16lat- obecnie w domu rodzinnym na czas wakacji) została przekierowana na wniosek dyrekcji do MOW-u z powoduucieczek. Z ostatniej wróciła sama, tzn. zgłosiła się na policję w. RE: Nowy opiekun a ośrodek wychowawczy Tak jak napisałem, zgodnie z art. 73 § 2 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, sąd może postanowić o zatrzymaniu go w ośrodku do końca roku szkolnego, w którym kończy 18 lat. Najpóźniej po zakończeniu tego roku szkolnego środek wychowawczy zostanie uchylony. nonton film fifty shades of darker dalam bahasa indonesia. Katalog Lidia PolewkaLekcja wychowawcza, Artykuły"Boję się nie chodzić do szkoły" - opis i analiza przypadku rozpoznawania i rozwiązywania problemu wychowawczego Boję się nie chodzić do szkoły Opis i analiza przypadku rozpoznania i rozwiązywania problemu wychowawczego. Absencja ucznia a niepowodzenia w nauce I. IDENTYFIKACJA PROBLEMU: 1. Nieobecność ucznia na lekcjach to przyczyna wielu problemów: braki w opanowaniu podstawowych umiejętności, niechęć do nauki, niedostateczne oceny, ryzyko nieklasyfikowania lub nieotrzymania promocji do klasy następnej, zanikanie więzi rówieśniczych, możliwość działania w grupach nieformalnych, podejmowanie zachowań ryzykownych (alkoholizm, narkomania, palenie papierosów, przedwczesna aktywność seksualna) czy wreszcie ogólna apatia - brak perspektyw życiowych. 2. Ania jest uczennicą pierwszej klasy gimnazjum. Pochodzi z rodziny rozbitej, ma młodszą siostrę i starszego brata. Warunki materialne rodziny są nie najlepsze. Rodzice żyją w separacji, ojciec alkoholik nie łoży na utrzymanie dzieci. Matka nie pracuje, od kilku miesięcy mieszka wraz z dziećmi u konkubenta. Nie radzi sobie z problemami wychowawczymi, ma ograniczone prawa rodzicielskie. Ania nie akceptuje przyjaciela mamy, nie ma z nim dobrego kontaktu. 3. Wychowawczynią dziewczynki jestem od września 2002 roku (klasa I). Już na początku roku szkolnego zauważyłam, że dziecko nie lubi chodzić do szkoły. Początkowo spotkania z matką odbywały się tylko na moją prośbę. Gdy w październiku uczennica opuściła 46 godzin, pojawiło się wiele cząstkowych ocen niedostatecznych. W tym też czasie dowiedziałam się, że w klasie miały miejsce kradzieże podręczników szkolnych z plecaków uczniów. II GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA: Z informacji przekazanych przez pedagoga szkoły podstawowej dowiedziałam się, że nieobecności Ani na lekcjach już wtedy nie należały do rzadkości. W klasie szóstej opuściła aż 210 godzin lekcyjnych. Z rozmów z matką wynikało, że nie radzi sobie ona z wypełnianiem obowiązku szkolnego przez córkę, stąd też wspomaga ją kurator społeczny. Poprzez rozmowy próbowałam uświadomić matce, jak istotne jest chodzenie Ani do szkoły i jak ważna jest jej w tym rola. Kiedy liczba opuszczonych przez dziecko godzin wciąż rosła, podjęłam działania zapobiegawcze. Nawiązałam ścisły kontakt z pedagogiem szkolnym i panią kurator. Zależało mi na tym, by nie dopuścić do nieklasyfikowania Ani z kilku przedmiotów. Po raz kolejny poinformowałam matkę o istniejących zagrożeniach. Tym razem otworzyła się na współpracę. Zrozumiała, że bardzo zależy mi na Ani, jest bowiem dziewczynką niezwykle wrażliwą i powtarzanie klasy zniechęciłoby ją do szkoły w zupełności. Coraz lepszy kontakt z matką pozwolił mi wynegocjować ustalenia, że Ania spróbuje nadrobić chociaż niektóre braki w nauce. Wspólnie z pedagogiem szkolnym omówiłyśmy sposób przygotowania do lekcji, konieczność odrabiania zadań domowych. Konsultacje z nauczycielami przedmiotów doprowadziły do tego, że zgodzili się oni, aby Ania opanowała najważniejsze wiadomości i umiejętności, przynajmniej na ocenę dopuszczającą. W tym jednak czasie pogorszyły się kontakty Ani z konkubentem matki. Wcześniej w indywidualnych rozmowach zwierzała mi się, że nie lubi tego człowieka za to, że odnosi się do niej i jej rodzeństwa z pogardą, traktuje w sposób despotyczny. Teraz utwierdziła się w swej niechęci - jednego dnia pobił on dotkliwie matkę. Dowiedziałam się o tym dwa dni później, Ania prosiła jednak o dyskrecję. Zauważyłam jednak, że dziewczynka jakby mniej spóźniała się na lekcje, rzadziej też je opuszczała. Często i chętnie przychodziła do mnie na przerwach lub po skończonych lekcjach i opowiadała o sobie - poczuciu krzywdy w domu, kłopotach finansowych matki i, co było dla niej pocieszające, decyzji matki o ewentualnym rozstaniu się z konkubentem. Miesiąc przed zakończeniem I półrocza Ania była zagrożona oceną niedostateczną z ośmiu na czternaście przedmiotów. Matka przyjęła do wiadomości informację, zapewniając, że w II semestrze do takiej sytuacji nie dojdzie, gdyż postara się przynajmniej wyposażyć dziecko w podręczniki. Do tej pory Ania ich nie posiadała. Jak się później dowiedziałam, to ona kradła dzieciom książki. Sprawę kradzieży zawsze udało się rozstrzygnąć na korzyść poszkodowanego, dziewczynka przyznawała się do winy. Tymczasem poprosiłam klasę, by ułatwiła koleżance przygotowanie do klasyfikacji semestralnej. Dzieci pożyczały jej podręczniki, pomagały w nauce, co sprawiło, że Ania na koniec półrocza miała tylko jedną ocenę niedostateczną - z matematyki. Cieszyło mnie jednak najbardziej, że na lekcjach rzadko jej brakowało. W jednej z kolejnych ze mną rozmów wyznała, że chodzi do szkoły bardziej ze strachu przed karą (pobiciem) ze strony przyjaciela matki niż z obowiązku. W kolejnej rozmowie z matką usłyszałam, że konkubent rzeczywiście karze dzieci (ogranicza wyjścia na podwórko, nie pozwala spotykać się w tygodniu z rówieśnikami, używa przemocy fizycznej). Kobieta prosiła mnie, bym nie telefonowała do domu w sprawie nieobecności w szkole czy innych problemów wychowawczych z Anią, gdyż chce uchronić dziecko przed karą konkubenta. W ciągu najbliższego miesiąca przychodziła na każde moje ustne lub pisemne wezwanie, w tajemnicy przed swoim partnerem. Wkrótce jednak zauważyłam, że uczennica wykorzystuje tę sytuację i częściej opuszcza zajęcia szkolne. Tym razem postanowiłam wspólnie z pedagogiem szkolnym udać się do domu dziecka. Chciałam poznać nastroje dorosłych, szczególnie stanowisko matki co do postawy swego konkubenta względem Ani. Zrozumiałam, że kobieta ta jest zastraszona, bo zależna od konkubenta, bowiem to on zapewnia rodzinie "dach nad głową" i częściowo utrzymuje. Jasno przedstawił też swoje oczekiwania względem dzieci, a dotyczyły one szczególnie rzetelnego wypełniania przez nie obowiązku szkolnego. Dotąd matka nie stawiała przed dziećmi tak rygorystycznych (w ich mniemaniu) wymagań. W związku z tym dla Ani była to nowa sytuacja, z którą nie potrafiła się pogodzić, stąd też między innymi jej bunt i niechęć do konkubenta matki. Teraz byłam przekonana, że Ani potrzebna jest pomoc psychologiczna, a przede wszystkim uświadomienie, że narzędziem pokonywania swoich słabości musi być niekiedy dyscyplina. Wiedziałam, że przekonać dziewczynkę do słuszności wymagań obcego w końcu dla niej człowieka nie będzie łatwo. Starałam się stworzyć w klasie taką atmosferą, by Ania czuła się dobrze, była potrzebna w grupie i odnosiła sukcesy na swoją miarę. III ZNACZENIE PROBLEMU: Odwołując się do własnych doświadczeń i wielu znanych tego typu przypadków, także opisanych w literaturze, mogę stwierdzić, że opuszczanie i nieusprawiedliwianie godzin lekcyjnych, liczne zaległości w opanowaniu materiału, izolacja od rówieśników, brak skutecznej kontroli ze strony matki może spowodować w przypadku Ani obniżenie jej oceny z zachowania, nieklasyfikowanie uczennicy z kilku przedmiotów, względnie nieotrzymanie promocji, a co za tym idzie konieczność powtarzania pierwszej klasy gimnazjum. Ponadto zła atmosfera w domu rodzinnym może doprowadzić do załamania psychicznego dziecka i w najgorszym wypadku ucieczki z domu, co zauważyła także pani kurator. IV PROGNOZY: Prognoza negatywna (w przypadku zaniechania oddziaływań): Uczennica otrzyma ocenę naganną z zachowania, nie otrzyma promocji do klasy następnej, nie opanuje odpowiedniego zakresu wiadomości, nie posiądzie umiejętności niezbędnych do funkcjonowania na wyższym szczeblu edukacji, zniechęci się do realizacji obowiązku szkolnego. Nastąpi niewłaściwy proces socjalizacji dziecka, które zamiast integrować się z klasą i nawiązywać rówieśnicze przyjaźnie, może wejść do grup nieformalnych. Stanie się ofiarą nałogów: nikotynizmu, alkoholizmu, narkomanii, a nawet popadnie w konflikt z prawem. Palenie papierosów i drobne kradzieże były już wcześniej udziałem dziewczynki. Ponadto niezadowolenie matki i kary jej konkubenta mogą zrodzić agresję i niechęć dziecka do domu rodzinnego. Prognoza pozytywna (w przypadku wdrożenia oddziaływań): Uczennica będzie systematycznie uczęszczała na zajęcia lekcyjne, nadrobi zaległości przy pomocy nauczycieli i kolegów, ukończy klasę pierwszą gimnazjum bez opóźnienia, przekona się do racji domu rodzinnego, będzie mogła rozwijać swoje zainteresowania, nawiąże właściwe kontakty społeczne i przyjaźnie, a także wyrobi sobie właściwy system wartości oparty na zasadach tolerancji, szacunku i życzliwości do innych ludzi. Tym samym nabierze wiary we własne możliwości. V PROPOZYCJE ROZWIĄZANIA: Moim celem jest doprowadzenie do takiej sytuacji, aby: - uczennica systematycznie uczęszczała na lekcje, - wszystkie ewentualne nieobecności były usprawiedliwione przez matkę z podaniem konkretnego powodu absencji - uczennica zrozumiała, że chodzenie do szkoły to jej obowiązek - miała świadomość popełnianych błędów - przekonała się do słusznych racji osób dorosłych - próbowała zaakceptować sytuację rodzinną - uwierzyła, że ma swoje miejsce w klasie i jest tu potrzebna - próba nakłonienia konkubenta matki do zaprzestania przemocy fizycznej. Aby te cele osiągnąć, wyznaczyłam sobie następujące zadania: * naprawcze (terapeutyczne) - rozmowy z uczennicą - uświadomienie problemu i wynikających z niego zagrożeń, - indywidualna praca z dzieckiem, np.: rozmowy na przerwach i po lekcjach na temat drobnych nawet osiągnięć i sukcesów, zachęcania do dalszych przedsięwzięć, - zorganizowanie pomocy koleżeńskiej w nauce, - wyznaczenie opiekuna klasowego i powiernika Ani, - interwencje pomocnicze nauczycieli, - systematyczny kontakt z pedagogiem szkolnym, - konsultacje z matką i panią kurator. * zapobiegawcze (profilaktyczne): - rozmowa z uczniami klasy - stworzenie atmosfery przyjaznej dla Ani, - powierzanie do wykonania zadań na rzecz klasy i szkoły, np. roli w prezentacji Austrii jako kraju Unii Europejskiej (Święto Szkoły), wiosenne porządki klasowe, przygotowanie potrawy na Wigilię klasową, dekoracja stołu wigilijnego itp. - umacnianie wiary uczennicy w słuszność obranego postępowania i we własne możliwości poprzez zapis w zeszycie klasowym: "Podoba mi się Twoje zachowanie", - budowanie przekonania o niepowtarzalności Ani i chęci walki ze swoimi słabościami (palenie papierosów, niechodzenie do szkoły), - zmobilizowanie klasy do nagradzania Ani drobnymi upominkami za każdy jej sukces. VI WDRAŻANIE ODDZIAŁYWAŃ: Z chwilą gdy zauważyłam liczne nieobecności Ani w szkole, przystąpiłam do wdrażania oddziaływań. Miały one różnorodny charakter. Lp. Przebieg oddziaływań Skutki działań 1. Rozmowy z uczennicą - informacje o przyczynach nieobecności w szkole - poznawanie sytuacji rodzinnej - budowanie poczucia odpowiedzialności dziecka - wspólne poszukiwania rozwiązań 2. Nawiązanie kontaktu z pedagogiem szkolnym - indywidualne spotkania z uczennicą - systematyczny kontakt z kuratorem - spotkania z matką - zgłoszenie problemu wagarów policji 3. Spotkania z matką (zebrania klasowe i konsultacje) - informacje o sytuacji rodzinnej - ścisła współpraca ze szkołą - obustronna chęć skutecznej pomocy - konsekwencja wobec córki (kontrola zeszytu obecności) 4. Wizyta w szkole podstawowej - poznanie genezy problemu 5. Współpraca z nauczycielami przedmiotów - indywidualna opieka - stworzenie szansy uzupełnienia zaległości w nauce 6. Zorganizowanie pomocy koleżeńskiej - pomoc w nauce: język angielski, matematyka, historia, geografia, fizyka, chemia - wyznaczenie opiekuna klasowego - pożyczanie podręczników 7. Systematyczny kontakt z kuratorem (telefoniczny i osobisty) - dogłębne poznanie motywów działania dziecka - potwierdzenie informacji o przemocy konkubenta wobec matki i dzieci - wspólne poszukiwanie rozwiązań dla dobra dziecka 8. Wizyta w domu rodzinnym - nawiązanie otwartej współpracy ze szkołą - próba przekonania konkubenta o zaniechaniu przemocy wobec dzieci - poznanie przyczyn decyzji matki o zamieszkaniu u konkubenta Szczególnie owocne wydały mi się rozmowy indywidualne z uczennicą. Przychodziła do mnie z każdą trudną dla niej sprawą czy to szkolną czy to domową. Spotykałyśmy się zazwyczaj po lekcjach, by czas nie ograniczał naszych rozmów. Dziewczynka mówiła o wszystkim, z czym nie mogła sobie poradzić. Na początku naszych spotkań zauważyłam, że ma poczucie krzywdy wtedy, gdy konkubent matki wymaga od niej np. chodzenia do szkoły. Łamiąc ten nakaz, była karana, co budziło w niej ogromną niechęć do tego człowieka. Taka reakcja wynikała zapewne z postawy matki, która nie przygotowała dzieci do nowej sytuacji (zamieszkanie u konkubenta), lecz postawiła je w sytuacji bez wyjścia. Starałam się, aby Ania zrozumiała potrzebę chodzenia do szkoły i nabywania umiejętności, gdyż w przyszłości może się usamodzielnić, podjąć pracę zgodnie z wykształceniem i zainteresowaniami. Był to cel dalekosiężny. Natomiast doraźnie chodzenie do szkoły dla Ani to także uniknięcie kar w domu. Cieszyłam się, że dziewczynka chętnie podejmowała wszelkie inicjatywy pracy społecznej, udzielała się w klasie, wiedziałam, że ma do mnie zaufanie. Zapewne te relacje ułatwiała też życzliwa atmosfera, jaką stwarzali uczniowie.. VII EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ: Działania podjęte przeze mnie przyniosły efekt pozytywny. Ania chodziła do szkoły, zbliżyła się do klasy, miała tu swoje przyjaźnie, odpłacała to wdzięcznością. Uczęszczała na zajęcia dodatkowe z matematyki i w chwili obecnej wszystko wskazuje na to, że otrzyma promocję do klasy drugiej. Matka zrozumiała, że nie może ukrywać niepowodzeń szkolnych dzieci przed swoim partnerem, skoro zdecydowała się na wspólne z nim życie, musi też być konsekwentna. Nie udało mi się doprowadzić do takiej sytuacji, aby Ania przekonała się do konkubenta matki. Wypełniała swoje obowiązki w miarę dobrze, lecz to tylko w obawie przed karą, a nie dla satysfakcji tego człowieka. Nietrudno zrozumieć emocje dziecka w takiej sytuacji. Znalazła za to inne pozytywne dla niej motywy realizowania obowiązku szkolnego. Wprowadzony przeze mnie program okazał się skuteczny i doprowadził do uzyskania efektów wynikających z prognozy pozytywnej. Warto dodać, że wymaga to ogromnej ilości czasu, który należy poświęcić dziecku i wszystkim osobom, które mają wpływ na losy uczennicy z problemami wynikającymi nie tylko z jej niechęci do szkoły czy lenistwa. Mam wrażenie, że umiem rozmawiać z uczniami, wzbudzam ich zaufanie, z szacunkiem odnoszę się do rodziców i staram się te zalety wykorzystywać w swojej pracy z pożytkiem dla uczniów. Tym samym daję świadectwo prawdzie, że szkoła może być przyjazna dla uczniów. Na koniec pozwolę sobie podzielić się refleksją na temat szczęścia w rodzinie. "Mieć taki dom" to temat konkursu literackiego swego czasu rozpisanego przez Kuratorium Oświaty w Katowicach. Moje dzieci pisały różne prace, powstało ich wiele, ale przesłanie jednej zapamiętam szczególnie. "Rodzina to uśmiech i schronienie, miłość i przebaczenie", a gdy tego zabraknie, nie można liczyć na magiczną moc domu rodzinnego. Opracowanie: Lidia Polewka Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. Odpowiedzi blocked odpowiedział(a) o 12:54 Seekleas odpowiedział(a) o 12:55 Specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, placówka oświatowo-wychowawcza dla dzieci i młodzieży w wieku od 4 do 18 lat, zakwalifikowanych do nauczania w niej, lub do pomocy specjalnej, z powodu braku w miejscu zamieszkania odpowiedniego przedszkola lub szkoły. W skład specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego wchodzi internat oraz placówki szkolne (przedszkole, szkoła specjalna, specjalna szkoła zawodowa).Źródło: [LINK] Uważasz, że ktoś się myli? lub Odpowiedzi Nie wiem jak jest w takim ośrodku, bo nigdy nie byłam. Miałam znajomą, która między innymi wagarowała (u niej nie chodziło o same wagary, miała dużo problemów, juz nie bede sie nad nimi rozpisywac). Jak tam trafila podciela sobie zyly i po zszyciu jej i lekkim podleczeniu wzieli ja do psychiatryka. Potem trafila do osrodka skad wiele razy uciekala (czyli musialo tam byc okropnie, bo ona nawet nie miala dokad wracac a i tak uciekala). Ogólnie jest tam pewnie tak, że silniejsi drecza slabszych a juz wgl u chłopaków. Jesli nie umiesz sie postawic i obronic, bedziesz ciagle bity i dreczony Oczywiscie szkoła tez tam jest. Moim zdaniem w takich osrodkach powinno sie duzo zmienic, one nie resocjalizuja a robia z dziecka gorszego czlowieka. Ta znajoma ma do teraz problemy. W doroslym zyciu juz raz trafila do psychiatryka, skonczyla jako sprzataczka i wgl nie za fajne ma zycie. Aaa no i mogą Cie tam posadzić za wagary i złe stopnie ale do tego nie dojdzie odrazu. Po prostu musisz chodzic do szkoly i tylko sie starac, za same zle stopnie Cie tam nie wezma. To znaczy za brak respektowania obowiązku szkolnego nie idzie się do ośrodka. Bo w ośrodki lądują osoby z patologią umysłową (czytaj - zdemoralizowane) . Jeśli nie sprawiasz problemów wychowawczych, nie masz konfliktu z prawem to myślę, że niie skończy się to poprawczakiem a jedynie kuratorem bądź jakimś nadzorem rodziców czy innej instytucji. A co do tego jak jest w ośrodku - to zależy do jakiego trafisz ale na pewno jest kolorowo. Podobno z ośrodka wychodzi gorszy bandzior niż jak był idąc do niego. Tam potrafią zniszczyc psychicznie i fizycznie człowieka. mój znajomy przebywał to uciekal kilka razy bo nie mógł wytrzymac a niby tak kozaczyl z za wolności a jak tam poszedł to podobno na wejście został skopany o w ogóle.. Podobno okropnie tam jest. Ale to już o tym mogłaby powiedzieć osoba która tam była , ja nie byłam , więc mogę powiedzieć jedynie to co uważam i to o czym słyszałam z opowieści. deemix odpowiedział(a) o 14:48 Jeśli miałeś problemy zdrowotne i z tego powodu nie chodziłeś do szkoły to nie mogą wysłać Cię do poprawczaka, jeśli źle się uczysz to możesz nie zdać do następnej klasy :/ MG882 odpowiedział(a) o 15:18 Jasne że możesz.. sam w wieku 16 lat poszedłem do ośrodkadl do18 roku życia za niechodzenie itp. Jak jest w takim ośrodku..? Nawet nie pytaj. Uważasz, że ktoś się myli? lub BydgoszczChorzówDąbrowa GórniczaKrakówLaski WarszawskiełódźOwińskaRadomWarszawaWrocławZiemięcice Bydgoszcz Kujawsko-Pomorski Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy Nr 1 dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzącej i Niewidomej im. Louisa Braille’a w Bydgoszczy ul. Zygmunta Krasińskiego 10 85-008 Bydgoszcz Tel. (52) 322-17-87 Fax. (52) 322-76-25 E-mail: louis@ Strona WWW: „BYDGOSKI BRAILLE TO 145 LAT TRADYCJI I DOŚWIADCZENIA W NAUCZANIU OSÓB Z DYSFUNKCJĄ WZROKU! Oferta nauki dla dzieci i młodzieży z wadą wzroku !!! w Szkole Podstawowej nr 53 i Gimnazjum nr 43 w XVIII Liceum Ogólnokształcącym (3-letnim); w Technikum 4-letnim: zawód technik masażysta lub kelner; w Szkole Policealnej: zawód florysta (1 rok) – NOWOŚĆ, technik administracji lub technik tyfloinformatyk (2 lata); w Branżowej Szkole I stopnia kształcimy w zawodach: ślusarz, mechanik monter maszyn i urządzeń, kucharz lub pracownik pomocniczy obsługi hotelowej”. Chorzów SPECJALNY OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA MŁODZIEŻY NIEWIDOMEJ I SŁABOWIDZĄCEJ ul. Hajducka 22 41-500 Chorzów Tel/Fax. (32) 241-49-62 E-mail: SEKRETARIAT@ Strona WWW: „Oficjalne otwarcie Ośrodka z udziałem przedstawicieli centralnych władz państwowych i partyjnych nastąpiło 3 marca 1968 roku. Pierwszym jego dyrektorem został Tomasz Otto, a następnie funkcję tą pełnili kolejno: Stanisław Kotowski, Henryk Trzop, Krystian Thiele, Tadeusz Puper, Janusz Wójcik, Jan Budzynowski, a obecnie, od 1 września 2001 roku Norbert Galla. W 1983 roku ówczesny dyrektor Ośrodka Henryk Trzop zadecydował o powstaniu tutaj szkoły zawodowej dla inwalidów wzroku. Była to pierwsza placówka na terenie śląskiej aglomeracji. Profil na tamte lata był klasyczny: obróbka metalu, montaż elektrotechniczny, tokarstwo, ślusarstwo. Na przestrzeni tych trzydziestu lat nazwy się zmieniały: Sanatorium Rehabilitacji Niewidomych, Ośrodek Kształcenia, Zakład Rehabilitacji i Szkolenia Inwalidów Wzroku, a dziś – Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Młodzieży Niewidomej i Słabowidzącej, w którym realizowane nauczanie oparte zostało na następujących kierunkach: ślusarz (3-letnia Zasadnicza Szkoła Zawodowa i Zasadnicza Szkoła Zawodowa – Specjalna dla Młodzieży z Upośledzeniem Umysłowym w Stopniu Lekkim), technik mechanik (3-letnie Technikum Ogólnozawodowe) oraz od września 2003 technik prac biurowych (4-letnie Technikum Administracyjne). W kolejnym roku szkolnym 2004/2005 utworzony został nowy oddział kształcący młodzież w zawodzie technik masażysta (4-letnie Technikum Masażu i Fizykoterapii), a w roku następnym powstała 2-letnia Szkoła Policealna Masażu i Fizykoterapii, która została przekształcona w niepubliczną Szkołę Policealną Fizjoterapii W roku szkolnym 2018/2019 w Technikum Administracyjnym uruchomiono nowy kierunek – technik tyfloinformatyk”. Dąbrowa Górnicza Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej w Dąbrowie Górniczej ul. Swobodna 59 Tel. (32) 261-80-03 Strona WWW: „Naszym nadrzędnym celem jest szkoła bez barier: placówka nowoczesna, bezpieczna, stwarzająca optymalne warunki do edukacji, wypoczynku, rehabilitacji oraz wszechstronnego rozwoju dzieci i młodzieży. Priorytetem jest łączenie nauczania z rewalidacją, podmiotowe i indywidualne podejście do każdego ucznia oraz wszechstronne przygotowanie do życia i pracy w społeczeństwie. Zapewniamy specjalistyczną pomoc wychowankom poprzez przygotowanie ich do samodzielnego i efektywnego życia i funkcjonowania w społeczeństwie. Wspomagamy rodzinę w procesie wychowania i kształtowania właściwych postaw patriotycznych i prospołecznych. SOSW dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej jest placówką przeznaczoną dla dzieci i młodzieży: niesłyszących, słabo słyszących, niewidomych, słabo widzących, z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z autyzmem, z zespołem Aspergera, z niepełnosprawnościami intelektualnymi oraz niepełnosprawnościami sprzężonymi. Ośrodek jest ważnym centrum edukacji i rewalidacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami w szerokim przedziale wiekowym – poczynając od bardzo małych dzieci (0 – 6 lat), które obejmuje wszechstronną opieką Zespół Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka, poprzez dzieci i młodzież na wszystkich etapach kształcenia, kończąc na uczniach szkół ponadgimnazjalnych”. Kraków Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących im. Włodzimierza Dolańskiego ul. Tyniecka 6 30-319 Kraków Tel. (12) 266-66-80 Tel. (12) 269-31-25 Tel. (12) 267-44-20 Fax. (12) 266-86-22 E-mail: sosw@ Strona WWW: „Jesteśmy ośrodkiem szkół specjalnych przeznaczonych dla uczniów z dysfunkcjami wzroku. Na pierwszym miejscu stawiamy cele rewalidacyjne, starając się zapewniać równość szans życiowych osobom niepełnosprawnym. Traktujemy uczniów indywidualnie i podmiotowo, stwarzając im warunki niezbędne do optymalnego rozwoju każdego z nich. Pragniemy kształtować u młodzieży postawy pozwalające sprostać wyzwaniom samodzielnego życia oraz postawy poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego przy jednoczesnej otwartości na kulturę Europy i świata”. Szkoła Policealna Integracyjna Masażu Leczniczego Nr 2 w Krakowie ul. Królewska 86, 30-079 Kraków Tel./fax (12) 638-56-61 Internat tel. (12) 636-63-81 e-mail: sekretariat@ Strona WWW: „W Krakowskiej Szkole Masażu, bo tak nazywana jest nasza szkoła, od ponad 60 – ciu lat kształci się młodzież niewidoma i słabowidząca wraz z osobami widzącymi. Nasza szkoła posiada wielkie tradycje oraz prestiż. Pracownicy z dumą i poczuciem misji dbają to, by każdy uczeń był bezpieczny, czuł się dobrze, posiadał odpowiednią wiedzę, oraz doskonale i na najwyższym poziomie przygotowany był do pracy zawodowej jako technik masażysta i by szkoła spełniała oczekiwania uczniów w zakresie rehabilitacji fizycznej i psychicznej. Motto szkoły zaczerpnięte z homilii wygłoszonej przez Ojca Świętego Jana Pawla II podczas pierwszej pielgrzymki do Polski: Człowiek jest wielki Nie przez to co ma, Nie przez to kim jest, Lecz przez to czym dzieli się z innymi. w sposób perfekcyjny oddaje idee zamierzeń wychowawczych i dydaktycznych szkoły. Mimo, że światem rządzi pieniądz, są inne, cenniejsze wartości – wartości nieprzemijajace, dające satysfakcję i zadowolenie. Możliwosci leczenia i pomagania ludziom chorym, potrzebującym jest jedną z tych wartości i w nią wyposażamy naszych uczniów”. Laski Warszawskie OŚRODEK SZKOLNO-WYCHOWAWCZY DLA DZIECI NIEWIDOMYCH IM. RÓŻY CZACKIEJ W LASKACH Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi Stowarzyszenie ul. Brzozowa 75 05-080 Izabelin Tel./Centr. (22) 752-30-00 Tel. (22) 752-32-21 Fax. (22) 752-30-09 E-mail: tono@ Strona WWW: Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej położony jest w otulinie Puszczy Kampinoskiej, w Laskach koło Warszawy. Obecnie w Ośrodku przygotowuje się do samodzielnego życia ponad 250 uczniów z całej Polski. Zespół specjalistów Wczesnego Wspomagania Rozwoju Niewidomego Dziecka udziela profesjonalnej pomocy ponad 40 dzieciom i ich rodzinom. Ośrodek prowadzi: • Wczesne Wspomaganie Rozwoju Niewidomego i Słabowidzącego Dziecka • Przedszkole • Szkołę Podstawową i Gimnazjum • Szkoły Ponadgimnazjalne: Liceum Ogólnokształcące, Technikum Masażu, Technikum dla Niewidomych, Zasadniczą Szkołę Zawodową, Szkołę Policealną • Szkoły Specjalne: Szkołę Podstawową Specjalną, Gimnazjum Specjalne, Zasadniczą Specjalną Szkołę Zawodową, Szkołę Przysposobienia do Pracy, Dział Głuchoniewidomych • Szkołę Muzyczną I stopnia oraz Ognisko Muzyczne • Internaty łódź Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 6 im. mjr. Hieronima Baranowskiego ul. Dziewanny 24 91-866 Łódź Tel. (42) 657-79-41 Tel. (42) 657-78-11 Strona WWW: „Początki naszego Ośrodka sięgają 1934 roku. Jesteśmy jedyną w Łódzkiem szkołą dla dzieci i młodzieży z dysfunkcją narządu wzroku. Prowadzimy kształcenie i rehabilitację na wszystkich etapach edukacyjnych. Jesteśmy ważnym i cenionym centrum edukacji, rewalidacji i doradztwa dla osób z niepełnosprawnością wzrokową i ich rodzin. Mimo, że do centrum miasta jest tylko kwadrans jazdy tramwajem, to położenie naszej placówki może sugerować, ze znajdujemy w uzdrowisku. Bliskość Lasu Łagiewnickiego oraz Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich daje świeże powietrze, zieleń drzew i śpiew ptaków. Budynek Ośrodka po termomodernizacji i malowaniu pięknie się prezentuje wśród otaczającej go roślinności”. Główne cele naszej działalności to: 1. osiągnięcie możliwie wszechstronnego rozwoju uczniów przy pomocy odpowiednich metod i form nauczania ze szczególnym uwzględnieniem zasad tyflopedagogiki, 2. tworzenie w świadomości uczniów zintegrowanego systemu wiedzy, umiejętności, postaw i poszanowania polskiego dziedzictwa narodowego, 3. osiągnięcie przez wychowanków jak największej samodzielności życiowej oraz przygotowanie ich do udziału w życiu społecznym. Zespół Szkół Zawodowych Sp. nr 2 w Łodzi Aleja Pierwszej Dywizji 16/18 91-836 Łódź Tel. (42) 657-16-53 Strona WWW: „Oferujemy nie tylko szeroki wachlarz zawodów, w których uczniowie mogą się re­alizować, ale także pełną socjalizację, we wszystkich zakresach życia codziennego. Wspomagamy rozwój zainteresowań kulturalnych, ekonomicznych, społecznych. Oferujemy wsparcie psychologiczne, socjalne. Przygotowujemy absolwentów do pełnienia ról rodzinnych, do świado­mego planowania swojej przyszłości. Każdego roku organizujemy liczne konkursy. W tradycję naszej szkoły wpisał się Międzyszkolny Konkurs Krawiecki „Najlepsza/y w zawodzie krawieckim” z dyplomami i atrakcyjnymi nagrodami rzeczowymi. Uczestnikami konkursu są uczniowie kierunku krawieckiego zawodowych szkół województwa łódzkiego. Młodzież z różnych szkół corocznie spotyka się w naszej szkole i deklamuje poezję znanych polskich poetów. Każda edycja to chwile spotkania z poezją w ramach Integracyjnego Konkursu Recytatorskiego. We współpracy z Łódzkim Szkolnym Związkiem Sportowym w okresie letnim nasza młodzież wyjeżdża na obozy sportowo – rehabilitacyjne. W ciągu roku organizowane są wycieczki krajoznawczo – turystyczne. Wycieczki i obozy są dofinansowywane, często nawet w 70%. Uczniowie naszej szkoły uczestniczą w zawodach sportowych i zdobywają miejsca na podium o randze lokalnej, wojewódzkiej i ogólnopolskiej, jak również szkoła jest organizatorem integracyjnych zawodów sportowych. Imprezy sportowe i miejsca w jakich one się odbywają dla niejednych są szansą otwarcia się na świat. W piątą rocznicę przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, wspólnie ze studentami WSHE realizowaliśmy niecodzienny projekt na skalę europejską. Uczniowie kierunku krawieckiego uszyli największą flagę Unii Europejskiej. Flagę „GIGANT” nasi uczniowie wspólnie ze studentami WSHE przekazali Przewodniczącemu Komitetu Regionów Lukowi Van den Brande w Brukseli. Jesteśmy uczestnikami konferencji o zasięgu ogólnopolskim, prezentując szkolnictwo zawodowe oraz zdolności i talenty naszych uczniów. W kwietniu 2010 roku szkoła zajęła II miejsce wśród szkół z całej Polski za prezentację uczniów „Szkolne debiuty w świecie mody” na seminarium studenckim „Textil 2010″ organizowanym przez Politechnikę Łódzką, Wydział Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów. We współpracy z organizacjami i instytucjami realizowaliśmy i wciąż na nowo podejmujemy się uczestnictwa w europejskich programów w ramach EFS. Uczestniczyliśmy w programach: – „Też potrafię (Towarzystwo Inicjatyw Europejskich) – „Umiem bo ćwiczę, ćwiczę bo chcę” (Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego) – „Własność to odpowiedzialność” (Centrum Edukacji Obywatelskiej) – „Sukces” (Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego) – „Aktywni zawodowo” (Zespół Szkół Zawodowych Specjalnych nr 2) Uczniowie i nauczyciele uczestniczyli w ogólnopolskich programach organizowanych przez Centrum Edukacji Obywatelskiej, Gazetę Wyborczą i wypracowali dla placówki tytuł „Szkoła z klasą”. W kolejnych latach kilkanaście uczniów naszej szkoły za realizację projektów edukacyjnych uzyskało tytuł „Uczeń z klasą”. Współpracujemy z fundacją „POMÓŹ”. Uczestniczymy w różnych akcjach charytatywnych, pozyskując środki dla osób potrzebujących. Poprzez taką działalność uwrażliwiamy naszych uczniów na potrzeby drugiego człowieka. Nasi uczniowie troszczą się również o zwierzęta. Współpracują ze schroniskiem dla zwierząt przy ul. Marmurowej. Uczniowie zbierają żywność i różne akcesoria, które pomagają zwierzętom przetrwać zimę. Oprócz różnych projektów i atrakcji dydaktycznych nauczyciele stawiają wysoko na potrzebę współpracy z domem rodzinnym ucznia. Codzienna współpraca szkoły z rodziną jest podstawą sukcesu, którym jest godne, szczęśliwe życie każdego ucznia”. Owińska Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych w Owińskach Plac Przemysława 9 62-005 Owińska Tel. (61) 812-04-86 Fax (61) 812-67-37 E-mail: biuro@ Strona WWW: Szkoła Podstawowa, Gimnazjum oraz Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych mieści się w historycznym centrum wiekowych Owińsk. To miejsce zaczarowane przez historię i tradycję, wywodzącą się z cysterskich korzeni. Już od ponad 60 lat kształci dzieci i młodzież. Wielu z absolwentów Ośrodka z powodzeniem kontynuowało karierę naukową, sportową i podejmowało intensywne działania na rzecz osób niewidomych i słabo widzących. To szkoły twórczego wyrażania siebie, spokoju, mądrego partnerstwa, przyjaznej atmosfery. Wspólna nauka i spędzanie wolnego czasu sprzyjają poszerzaniu horyzontów i wymianie doświadczeń. A nawiązane tu znajomości przetrwają długie lata. Są to szkoły, które pozwolą każdemu przygotować się do czekających go egzaminów, gdyż w Owińskach ważny jest każdy młody człowiek. Wielokrotnie modernizowana infrastruktura Ośrodka pozwala na komfortowe przeprowadzenie zajęć dydaktycznych. Po zajęciach młodzież z odległych zakątków Polski ma możliwość zrelaksowania się i przygotowania do zajęć w nowocześnie wyposażonym internacie. W budynku jest winda dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich, biblioteka z bogatym księgozbiorem i czytelnia z multimedialnym centrum informacyjnym dostępnym dla uczniów. Zajęcia z informatyki odbywają się w nowoczesnych salach komputerowych, w których, w miarę potrzeb, odbywają się również zajęcia z innych przedmiotów (np. j. obcych). Szkoły posiadają również sprzęt umożliwiający wyświetlanie prezentacji multimedialnych, oraz wysokiej klasy sprzęt nagłaśniający i nagrywający. Ośrodek posiada także salę gimnastyczną i sportowe boisko tartanowe, a także bardzo dobrze wyposażony gabinet rehabilitacji ruchu, oraz inne gabinety: rehabilitacji wzroku, logopedii i orientacji przestrzennej. Jako jedni z nielicznych w Wielkopolsce stosują metodę Tomatisa. Uczniowie mogą korzystać z profesjonalnej pomocy psychologa, pedagoga i doradcy zawodowego. Ośrodek realizuje program profilaktyczny „Z LUDŹMI ZA PAN BRAT” oraz „Gminny Program Poprawy Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego”. Zajęcia prowadzone są przez Policję z Gminnego Komisariatu Policji w Czerwonaku. Ośrodek posiada monitoring, który czuwa nad bezpieczeństwem uczniów. Program edukacyjny Newsweeka, realizowany na lekcjach przedsiębiorczości, historii i wiedzy o społeczeństwie, pozwala na aktualizacje wiedzy na temat otaczającego wychowanków świata i podejmowanie dyskusji na tematy polityczne, historyczne i społeczne. Uczniowie mają możliwość korzystania z bezpłatnej prenumeraty Newsweeka. W Ośrodku funkcjonuje także gabinet pielęgniarki i okulisty. Od wielu lat organizowane są wycieczki do różnych zakątków Polski, a także za granice (Berlin, Bruksela, Czechy, Słowacja) i inne kraje europejskie (Ośrodek posiada własny nowy autobus). Oprócz zajęć obowiązkowych uczniowie mogą również uczestniczyć w kołach zajęć pozalekcyjnych: naukowych, kulturalnych, artystycznych i sportowych. Są to m. in.: Koło plastyczne, Koło historyczne i europejskie, Koło turystyczne, Koło języka angielskiego, Koło aktywności zdrowotnej, Koło rozwijania samorządności Uczniowie chcący dodatkowo rozwijać swoje umiejętności manualne, sprawność fizyczną, uzdolnienia i zainteresowania mogą nabyć nowe umiejętności i wiedzę w trakcie zajęć dydaktyczno -wyrównawczych, relaksacyjno-aktywizujących, logopedycznych, gimnastyki leczniczej i korekcyjnej, rehabilitacji wzroku, orientacji przestrzennej i ćwiczeniu technik posługiwania się pismem brajla. Radom Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Dla Dzieci Niewidomych i Słabo Widzących im. ks. Prymasa Stefana kardynała Wyszyńskiego ul. Struga 86 26-600 Radom Tel. (48) 384-79-24 E-mail: sekretariat@ Strona WWW: Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych w Radomiu powstał w lutym 1991 roku z inicjatywy Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Niewidomym i Niedowidzącym „NADZIEJA”. Później nazwa placówki uległa rozszerzeniu. Placówka otrzymała budynek po zlikwidowanym żłobku Zakładów Garbarskich. Pierwszą grupę uczniów stanowiło 7 niewidomych dzieci w wieku przedszkolnym z terenu Radomia. Zatrudnionych było 12 pracowników, w tym 2 pedagogicznych. Ośrodek jest placówką oświatową, która uczy, wychowuje oraz opiekuje się dziećmi niewidomymi i słabo widzącymi upośledzonymi umysłowo z dodatkowymi ograniczeniami – autyzmem, porażeniem mózgowym dziecięcym, zespołem Downa, a także głuchoniewidomymi. Obejmuje opieką dzieci i młodzież w wieku od 0 do 24 roku życia, (w wieku 0 – 7 w ramach Pracowni Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka). W ciągu roku szkolnego w internacie Ośrodka przebywają uczniowie pochodzący z terenu całej Polski. Ośrodek mieści się w zmodernizowanym i rozbudowanym w 2000 roku budynku. W szkole znajdują się: klasopracownie, gabinety specjalistyczne (psychologa, orientacji przestrzennej, usprawniania widzenia, logopedyczny), pracownie terapii zajęciowej, sala gimnastyczna, sala muzyczna, sala do zajęć integracji sensorycznej, sala doświadczania świata, sala konferencyjna, basen i kaplica. W zmodernizowanych pomieszczeniach internatu znajdują się wygodne i przestronne pomieszczenia – pokoje 4 i 5 osobowe, łazienki, garderoby, świetlice, duża stołówka oraz gabinet lekarski i izolatka. Cały obiekt jest przystosowany do bezpiecznego i swobodnego poruszania się niewidomych i słabo widzących, także na wózkach inwalidzkich – wokół budynku są podjazdy dla wózków, w środku jest winda, w pomieszczeniach nie ma progów. Warszawa Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Słabowidzących nr 8 ul. Koźmińska 7 00-448 Warszawa Tel. (22) 629-16-10 – centrala Tel. (22) 621-68-44 – sekretariat Tel. (22) 621-07-26 – dyrektor E-mail: sekretariat@ Strona WWW: W Ośrodku działają, następujące szkoły, które przyjmują dzieci i młodzież słabo widzącą, a także niewidomą: 1. Szkoła Podstawowa Nr 51 2. Liceum Ogólnokształcące Nr CXXXVI 3. Szkoła Branżonwa I stopnia Nr 62. W naszych szkołach realizujemy podstawę programową obowiązującą w szkołach ogólnodostępnych. Nauka odbywa się w warunkach zindywidualizowanych i dostosowanych do potrzeb uczniów. Naszym uczniom oferujemy: – fachową i życzliwą kadrę z doświadczeniem w pracy z uczniem z dysfunkcją wzroku – naukę w małych zespołach klasowych (8-10 osobowych) – pomoce dydaktyczne dla osób z dysfunkcjami wzroku, elektroniczne oprzyrządowanie ułatwiające naszym uczniom efektywną naukę – ułatwiony dostęp do literatury poprzez bibliotekę szkolną dysponującą bogatym zbiorem książek z powiększonym drukiem, książek mówionych, filmów DVD – dodatkowe zajęcia specjalistyczne a) rehabilitację wzroku b) naukę pisma Braille′a c) integrację sensoryczną i rehabilitację ruchową d) logopedię e) terapię metodą Tomatisa f) naukę bezpiecznego i efektywnego wykonywania czynności życia codziennego g) zajęcia indywidualne i grupowe z psychologiem i pedagogiem szkolnym – opiekę pielęgniarską i konsultacje okulistyczne – naukę korzystania z technik komputerowych oraz oprogramowania i elektronicznego oprzyrządowania ułatwiającego osobom słabo widzącym efektywną naukę i pracę – ciekawe koła przedmiotowe i koła zainteresowań (wokalne, plastyczne, sztuki użytkowej, gry na instrumentach, teatralne, fotograficzne, literackie, szachowe i warcabowe) – zajęcia sportowe – pływanie, ergowiosła, gry zespołowe, aerobic, taniec – możliwość korzystania ze świetlicy szkolnej, obiadów i drugich śniadań przez uczniów z Warszawy Wszystkim zainteresowanym nauką w naszych szkołach proponujemy indywidualne konsultacje z psychologiem i pedagogiem szkolnym (po wcześniejszym umówieniu się telefonicznym w sekretariacie ośrodka. Zespuł Ośrodków Dla Dzieci i Młodzieży Niewidomej i Słabowidzącej Ze Sprzężonymi Niepełnosprawnościami Stowarzyszenia Tęcza w Warszawie ul. Kopińska 6/10 02-321 Warszawa Tel. (22) 822-03-44 Tel. 658-43-30 E-mail: tecza@ Strona WWW: Zespół Ośrodków prowadzi swoją działalność w trzech lokalizacjach na terenie Ochoty, Śródmieścia i Woli. • ul. Nowolipie 13/15 ◦ Poradnia Kompleksowej Diagnozy, Wczesnej Edukacji. Terapii i Rehabilitacji dla małych dzieci niewidomych i słabowidzących. Prowadzone są zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. • ul. Kopińska 6/10 ◦ Niepubliczne Przedszkole Specjalne Tęcza ◦ Niepubliczny Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży Niewidomej i Słabowidzącej ◦ Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Tęcza • ul. Leonarda 12 ◦ Ośrodek Wsparcia i Edukacji Specjalnego SOKRATES ◦ Niepubliczny Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy (filia) ◦ Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Tęcza Najważniejszym zadaniem Stowarzyszenia jest prowadzenie Zespołu Ośrodków dla Dzieci i Młodzieży Niewidomej i Słabowidzącej ze Sprzężoną Niepełnosprawnością w Warszawie, które – przy wsparciu władz miasta i dzielnic Ochota i Wola – powstały w 1992 roku. Stworzyliśmy, wyjątkowy w skali kraju, system wszechstronnej pomocy i opieki nad osobami z niepełnosprawnością wzrokową, który obejmuje zarówno niemowlęta, dzieci, młodzież i osoby dorosłe, od momentu wykrycia niepełnosprawności do wieku dojrzałego. Są to jedyne w województwie mazowieckim placówki, które oferują dzieciom, młodzieży, osobom dorosłym niewidomym lub słabowidzącym z niepełnosprawnością sprzężoną, kompleksową, wielospecjalistyczną pomoc, często przez całe ich życie. Nasze programy zakładają aktywny współudział rodziców w procesie rehabilitacji dziecka, a także pomoc i wsparcie dla jego całej rodziny. Wrocław Dolnośląski Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 13 dla Niewidomych i Słabowidzących im. Marii Grzegorzewskiej ul. Kamiennogórska 16 54-034 Wrocław Sekretariat Ośrodka: Telefon/fax: (71) 349 56 30 E-mail: oswdn@ Strona internetowa: Ośrodek oferuje uczniom kształcenie w następujących szkołach: ◾ Szkoła Podstawowa, ◾ Szkoła Podstawowa z oddziałami Mistrzostwa Sportowego,(nowość!!) ◾ Gimnazjum, ◾ Liceum Ogólnokształcące, ◾ Liceum Ogólnokształcące z oddziałami Mistrzostwa Sportowego,(nowość!!) ◾ Branżowa Szkoła I stopnia (3-letnia): ◾ Kucharz, ◾ Mechanik – monter maszyn i urządzeń, ◾ Rękodzielnik wyrobów włókienniczych, ◾ Technikum Masażu (4-letnie), ◾ Policealna Szkoła Masażu (2-letnia), ◾ Szkoła Specjalna Przysposabiającą do Pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Dokumenty niezbędne do przyjęcia do Ośrodka 1. orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego – do uzyskania w poradni psychologiczno-pedagogicznej, 2. skierowanie od organu prowadzącego – wyjaśnienie poniżej, 3. wypełniony kwestionariusz rekrutacyjny (podanie o przyjęcie do szkołyPodanie o przyjęcie do szkoły ponadgimnazjalnejoraz dane ucznia Dane ucznia i rodziców) 4. pozostałe dokumenty jak: świadectwo ukończenia szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoły średniej (w zależności od szkoły do której wnioskuje się o przyjęcie). Organem prowadzącym Ośrodek jest Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. Aby uzyskać skierowanie od organu prowadzącego, rodzice ucznia powinni zwrócić się z prośbą o wystawienie takiego skierowania do wydziału edukacji urzędu miasta lub starostwa powiatowego w miejscu zamieszkania ucznia. Ziemięcice Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Ziemięcice ul. Mikulczycka 120 42-675 Ziemięcice tel. 661 077 779 E-mail: sosw@ Strona internetowa: „Szanowni Państwo, Pragniemy Państwa poinformować, że od 1 września 2016 roku rozpoczął działalność Regionalny Ośrodek Pomocy Niewidomym i Niedowidzącym w Ziemięcicach. Ośrodek wzorowany jest na rozwiązaniu niemieckiej Fundacji Instytutu Niewidomych w Würzburgu. Specyfiką Ośrodka jest podział budynku na moduły, każdy przeznaczony dla poziomu edukacji – określonej grupy wiekowej i dostosowany do jej rozwoju. W ramach inwestycji wybudowana została szkoła z pionem terapeutycznym wraz z niezbędną infrastrukturą (media, parkingi, drogi wewnętrzne). Obiekt został tak zaprojektowany aby w przyszłości możliwa była jego rozbudowa pozwalająca poszerzyć zakres oraz liczbę osób korzystających z Ośrodka. Ośrodek składa się z dwóch części: tzw. segment główny, który obejmuje pomieszczenia szkoły podstawowej oraz gimnazjum a także pion terapeutyczny, część administracyjną i część techniczno-gospodarczą oraz internat. Budynki są w całości dostępne dla osób niepełnosprawnych, w szczególności poruszających się na wózkach inwalidzkich. Wszystkie sanitariaty przy salach zajęć, pokojach oraz sanitariaty ogólnodostępne są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Charakter i zasady działania Ośrodka opierają się na wzorcach podobnego obiektu funkcjonującego w niemieckiej miejscowości Regensburg (Ratysbona). Wokół Ośrodka powstanie także park, boiska sportowe oraz tereny rekreacyjne. Wszystko po to, by objąć dzieci niewidome i niedowidzące z dodatkowymi dysfunkcjami stałą, kompleksową pomocą i towarzyszyć im na każdym etapie rozwoju fizycznego oraz emocjonalnego. Dla wszystkich dzieci dostępne będą: • pomieszczenia do terapii wzroku (gabinet rehabilitacji wzroku) • pomieszczenia do terapii indywidualnej • pomieszczenie jadalne (po zakończeniu zajęć) • świetlica • gabinet psychologa, logopedy • gabinet lekarski – pierwszej pomocy • sala wielofunkcyjna ( rehabilitacji ruchowej, sala komputerowa, muzykoterapii, terapii SI) Uczniami mogą być dzieci i młodzież w wieku od 6 do 24 lat. • Dzieci z dysfunkcją układu wzrokowego. • Dzieci oraz młodzież niewidoma i słabowidząca ze sprzężoną niepełnosprawnością: ◦ niepełnosprawność ruchowa, ◦ upośledzenie umysłowe od stopnia lekkiego do głębokiego, ◦ wady słuchu, ◦ przewlekłe choroby, ◦ zespoły neurologiczne, ◦ zaburzenia zachowania. Ośrodek oferuje również udział w grupie przedszkolnej. Jeżeli zechcą wysłać Państwo dziecko do naszego Ośrodka, prosimy o wypełnienie załączonych wniosków””. Ośrodki szkolno-wychowawcze dla dzieci niewidomych i słabowidzących – bastiony segregacji czy ważne miejsca na mapie edukacyjnej Polski W czasach, gdy dominującym trendem w podejściu do kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) jest inkluzja lub integracja, edukacja uczniów z niepełnosprawnością w szkołach specjalnych, czy ośrodkach szkolno-wychowawczych postrzegana jest przez wielu jako relikt przeszłości, bastion segregacji. Zapewne w pewnych aspektach tak jest (szerzej pisałam o tym w artykule – Wybór szkoły dla dziecka z niepełnosprawnością wzroku – cz. 2. – wady i zalety segregacyjnej i niesegregacyjnej edukacji a dylematy rodziców), jednak warto spojrzeć na problem w szerszej perspektywie. Dzieci ze SPE, te, które jeszcze kilka lat temu pobierały naukę w szkołach specjalnych, dziś w zdecydowanej większości uczą się w szkołach ogólnodostępnych. W wielu miejscach na świecie, na przykład Skandynawia, Holandia, itp. dominuje podejście, w którym do szkół specjalnych, czy centrów rehabilitacyjnych trafiają uczniowie, którzy z racji swoich ograniczeń i zaniżonych możliwości względem pełnosprawnych rówieśników nie poradziliby sobie w szkołach ogólnodostępnych. Zazwyczaj są to dzieci i młodzież z niepełnosprawnością sprzężoną, a więc osoby, u których występują dwie lub więcej niepełnosprawności spowodowanych przez jeden lub kilka czynników egzo- lub endogennych, działających jednocześnie lub kolejno w różnych okresach życia, włączając też okres prenatalny. Patrząc przez pryzmat już nie trendu, ale stałej praktyki stosowanej w wielu krajach, polegającej na tym, że do ośrodków specjalnych, a więc najczęściej placówek opieki dziennej, uczęszczają osoby głęboko wielorako niepełnosprawne, bardzo łatwo można przyjąć punkt widzenia, zgodnie z którym, polskie szkoły specjalne dla uczniów, np. tylko z jedną niepełnosprawnością sensoryczną są niepotrzebnymi, wyrządzającymi więcej szkody niż pożytku miejscami. Jak podkreśla Anna Firkowska-Mankiewicz, główną wadą tego typu placówek było i jest izolowanie dzieci z niepełnosprawnością, skazywanie ich na swego rodzaju getto edukacyjne i pozbawianie kapitału społecznego w postaci przyjaznego otoczenia (Gajda, 2008). Z drugiej strony wciąż są to miejsca wyspecjalizowane w pracy z uczniami z określonym rodzajem niepełnosprawności. Swoistą pułapką może być myślenie, że szkoły specjalne są dla uczniów, którzy nie radzą sobie w szkołach ogólnodostępnych, ponieważ takie podejście może sprawić, że w świadomości dyrektorów i nauczycieli będzie przyzwolenie na to, aby nie podejmować wysiłku w dostosowaniu metod pracy, pomocy dydaktycznych do potrzeb i możliwości dziecka ze SPE, bo przecież są miejsca – placówki specjalne, w których profesjonaliści wiedzą jak pracować z uczniem z konkretnymi trudnościami, wynikającymi, np. z niepełnosprawności wzroku. Jak podkreśla Grzegorz Szumski w jednym z wywiadów – „martwi mnie, że jeśli włączanie będzie tylko jednym z systemów – obok edukacji specjalnej – szkoły nie będą miały bodźców, aby dostosować się do potrzeb dzieci niepełnosprawnych. Ta furtka: >, nigdy się nie zamknie” (Gajda, 2008). Współczesne podejście do edukacji uczniów ze SPE powinno dawać możliwość pewnej mobilności i próbowania sił w różnych systemach: inkluzja, segregacja, integracja. Będą tacy rodzice, którzy ufają jakości kształcenia w placówkach specjalnych, ale i tacy, którzy szanse edukacyjne swoich dzieci upatrują w dobrych (widniejących w różnego typu rankingach) szkołach ogólnodostępnych. Praktyka pedagogiczna pokazuje bardzo często, że tam, gdzie inkluzja jest nieskuteczna z powodu braku lub niewystarczającego specjalistycznego wsparcia, uczniowie często korzystają tylko z umiejętności, których nauczyli się na przykład spędzając pierwsze lata nauki w ośrodku szkolno-wychowawczym. W szkole ogólnodostępnej, do której się przenieśli ze szkoły specjalnej dla uczniów z dysfunkcją wzroku, nie rozwijają kolejnych, bardziej zaawansowanych umiejętności, takich jak samodzielne poruszanie się z laską, korzystanie ze specjalistycznych urządzeń wspomagających edukację, zaawansowane techniki brajlowskie itp. Jest to ważny argument dla zwolenników posyłania dzieci z niepełnosprawnością wzroku najpierw do szkoły specjalnej, gdzie nauczą się pisma brajla, podstaw orientacji przestrzennej, czytania grafiki dotykowej, itp., a dopiero potem przeniesienia ich do szkoły ogólnodostępnej. Takie podejście kłóci się jednak z ideą edukacji włączającej, wyrównywania szans edukacyjnych na wszystkich szczeblach kształcenia, ponieważ oparte jest na pewnej iluzji – inkluzja sprawdza się świetnie, bo uczeń doskonale sobie radzi, nauczyciele nie mają większych problemów, a paradoks polega na tym, że uczeń to, co potrzebne do radzenia sobie w edukacji włączającej (poza aspektami funkcjonowania społecznego) zdobył w szkole specjalnej w systemie segregacyjnym. Aby edukacja włączająca miała sens, powinno być zapewnione zarówno uczniowi z niepełnosprawnością, jak i nauczycielom z nim pracującym specjalistyczne wsparcie. Jest to obszar, w którym mogłyby zaangażować się szkoły specjalne i ośrodki szkolno-wychowawcze. Pytając o rolę placówek specjalnych, np. dla uczniów niewidomych i słabowidzących, warto pomyśleć o ich potencjale kadrowym i sprzętowym. Małgorzata Dońska-Olszko (2010) podkreśla, że główne zadanie szkół i ośrodków specjalnych to „przede wszystkim dzielenie się wiedzą i doświadczeniem, narzędziami diagnostycznymi, wypracowanymi metodami nauczania i oprzyrządowania uczniów ze SPE z nauczycielami szkół powszechnych”. Wiele z placówek specjalnych dla dzieci niewidomych i słabowidzących stało się już punktami konsultacyjnymi dla rodziców oraz nauczycieli. W Polsce istnieje 11 ośrodków szkolno-wychowawczych dla uczniów z niepełnosprawnością wzroku: w Laskach k. Warszawy, w Warszawie, Łodzi, Lublinie, Radomiu, Dąbrowie Górniczej, Chorzowie, Owińskach k. Poznania, Krakowie, Bydgoszczy i Wrocławiu. Najbardziej znaną placówką specjalną dla dzieci z niepełnosprawnością wzroku jest Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej w Laskach k. Warszawy ( Oferta edukacyjna obejmuje tu wszystkie etapy kształcenia od przedszkola, przez szkołę podstawową, gimnazjum po szkoły ponadgimnazjalne: Liceum Ogólnokształcące, Technikum Masażu, Technikum dla Niewidomych, Zasadniczą Szkołę Zawodową, szkołę policealną. Dla uczniów niewidomych i słabowidzących z trudnościami w uczeniu się, wymagających zindywidualizowanych metod pracy, zwłaszcza z niepełnosprawnością sprzężoną (głównie z niepełnosprawnością intelektualną) funkcjonują w Laskach szkoły specjalne: podstawowa, gimnazjum, Zasadnicza Specjalna Szkoła Zawodowa oraz Szkoła Przysposobienia do Pracy, a dla dzieci z jednoczesnym uszkodzeniem wzroku i słuchu istnieje Dział Głuchoniewidomych. W Laskach działa też szkoła muzyczna I stopnia oraz ognisko muzyczne. W Warszawie Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Słabowidzących nr 8 ( oferuje dla uczniów ze znacznie osłabionym widzeniem kształcenie w szkole podstawowej, gimnazjum, szkole zawodowej (przygotowanie do zawodu kucharza), jak również liceum ogólnokształcącym. Ośrodek zabiega o uczniów, przygotowując szeroką ofertę, skierowaną nie tylko do dzieci i młodzieży z dysfunkcją wzroku. Znakiem czasów jest ewolucja ośrodka dla dzieci z niepełnosprawnością wzroku w Lublinie. W związku z coraz liczniejszą populacją dzieci z niepełnosprawnością sprzężoną wśród dzieci z niepełnosprawnością w ogóle (także niewidomych i słabowidzących) uchwałą Rady Miasta Lublin we wrześniu 2012 r. zmieniono nazwę ośrodka na Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych im. Prof. Zofii Sękowskiej w Lublinie oraz dokonano zmian w strukturze ośrodka, które objęły włączenie trzech szkół: Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 13 Specjalnej dla Uczniów Niesłyszących i Słabo Słyszących, Zasadniczej Szkoły Zawodowej nr 14 Specjalnej dla Uczniów Niewidomych i Słabowidzących oraz IV Uzupełniającgo Liceum Ogólnokształcącego Specjalnego dla Uczniów Niesłyszących i Słabo Słyszących oraz Niewidomych i Słabo Widzących. Dodatkowo powołano Technikum Specjalne nr 2 dla Uczniów Niesłyszących, Słabo Słyszących, Niewidomych, Słabo Widzących, z Niepełnosprawnością Ruchową, w tym z Afazją, z Autyzmem, w tym z Zespołem Aspergera oraz z Niepełnosprawnościami Sprzężonymi. Wspomaganie wczesnoszkolne oraz zajęcia lekcyjne w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum odbywają się w budynku ośrodka przy ul. Hirszfelda 6, zaś kształcenie ponadgimnazjalne (liceum, technikum, szkoły zasadnicze) w budynku ośrodka przy ul. Wyścigowej 31 ( Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1 dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzącej i Niewidomej im. Louisa Braille’a w Bydgoszczy ( obejmuje szkołę podstawową, gimnazjum, liceum ogólnokształcące, szkołę przysposabiającą do pracy, zasadniczą szkołę zawodową, kształcącą w zawodach: elektromechanik, mechanik monter maszyn i urządzeń, ślusarz, kucharz, pracownik pomocniczy obsługi hotelowe, jak również szkołę policealną. Ośrodek w Bydgoszczy był pierwszym w Polsce, w którym, powołano (1985 r) Oddział dla Dzieci i Młodzieży Głuchoniewidomej, kształcący dzieci i młodzieży z jednoczesnym uszkodzeniem wzroku i słuchu. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Młodzieży Niewidomej i Słabowidzącej w Chorzowie ( kształci uczniów z niepełnosprawnością wzroku w zawodach: kucharz, piekarz, cukiernik, sprzedawca, ślusarz. W ramach placówki działają: gimnazjum, Technikum Masażu i Fizykoterapii, Technikum Administracyjne, Zasadnicza Szkoła Zawodowa wielozawodowa (kształcenie zawodowe w zakładach pracy), jak również Szkoła Policealna Masażu i Fizykoterapii. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Słabo Widzących i Niewidomych im. Zofii Książek-Bregułowej w Dąbrowie Górniczej ( mieści się w najnowocześniejszym w Polsce kompleksie, oddanym do użytku w lutym 2013 r. Nowy obiekt to 20 tys. m2 powierzchni użytkowej, w którym uczy się ok. 400 uczniów z niepełnosprawnością oraz pracuje 150 nauczycieli specjalistów. W ośrodku działa punkt wczesnego wspomagania rozwoju dzieci w wieku od 3 do 6 lat, oddział przedszkolny dla dzieci z dysfunkcją wzroku i niepełnosprawnością sprzężoną, szkoła podstawowa, gimnazjum także dla uczniów z upośledzeniem w stopniu lekkim i umiarkowanym, zasadnicza szkoła zawodowa (kształcąca w zawodach: ogrodnik, pracownik pomocniczy obsługi hotelowej) oraz liceum ogólnokształcące. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących w Krakowie ( obejmuje szkołę podstawową, gimnazjum, technikum, które przygotowuje do zawodów: technik realizacji dźwięku, stroiciel fortepianów i pianin, technik prac biurowych, technik tyfloinformatyk, technik architektury krajobrazu, technik masażysta. W szkole policealnej słuchacze przygotowywani są do zawodów: technik administracji, technik realizacji dźwięku, technik tyfloinformatyk, florysta. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 6 im. mjr. Hieronima Baranowskiego w Łodzi ( obejmuje wczesne wspomaganie rozwoju dzieci niewidomych i słabowidzących również z niepełnosprawnością sprzężoną oraz ich rodziny, a także oddziały przedszkolne (w tym dla dzieci z dodatkowymi niepełnosprawnościami), szkołę podstawową, gimnazjum, liceum ogólnokształcące oraz technikum kształcące w zawodzie technik masażysta i technik prac biurowych. W szkole policealnej słuchacze przygotowują się do zawodu technik administracji i technik tyfloinformatyk. Dolnośląski Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 13 dla Niewidomych i Słabowidzących we Wrocławiu im. Marii Grzegorzewskiej ( W skład ośrodka wchodzą następujące jednostki: Zespół Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka Niewidomego i Słabowidzącego, szkoła podstawowa, gimnazjum, zasadnicza szkoła zawodowa (przygotowująca do zawodu kucharz, mechanik – monter maszyn i urządzeń oraz rękodzielnik wyrobów włókienniczych), liceum ogólnokształcące, technikum masażu i policealna szkoła masażu oraz szkoła przysposabiającą do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych w Owińskach im. Synów Pułku ( oferuje wsparcie dla małych dzieci z niepełnosprawnością wzroku i ich rodzin w ramach działań zespołu wczesnego wspomagania rozwoju oraz kształci uczniów na wszystkich etapach: szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum ogólnokształcące, zasadnicza szkoła zawodowa – przygotowanie do zawodu tapicera (dla uczniów słabowidzących, koszykarza – plecionkarza (dla uczniów niewidomych i słabowidzących), kucharza (dla uczniów słabowidzących). W ośrodku jest także szkoła przysposabiająca do pracy. Działa również najnowocześniejszy w tej części Europy park orientacji przestrzennej oraz Muzeum Tyflologiczne prezentujące kolekcję map tyflologicznych i grafik wypukłych kilkuset obiektów związanych z kulturą i edukacją osób niewidomych. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych i Słabo Widzących im. ks. Prymasa Stefana kardynała Wyszyńskiego w Radomiu kształcący dzieci i młodzież z niepełnosprawnością sprzężoną. W skład ośrodka wchodzą szkoła podstawowa z oddziałami rocznego przygotowania przedszkolnego, gimnazjum, szkoła przysposabiająca do pracy, pracownia wczesnego wspomagania rozwoju dzieci z dysfunkcją wzroku obejmująca opieką dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego (ze sprzężoną niepełnosprawnością, z zespołami neurologicznymi, z nieprawidłowościami genetycznymi i innymi) od chwili wykrycia tych zaburzeń do momentu rozpoczęcia przez dziecko nauki w szkole. Wsparcie otrzymują także rodzice i opiekunowie dzieci. ( Ośrodki szkolno-wychowawcze kiedyś tylko dla dzieci z dysfunkcją wzroku dziś dostosowują się do potrzeb i sytuacji edukacyjnej uczniów z niepełnosprawnością. Widocznym znakiem przemian jest otwarcie się na uczniów z niepełnosprawnością sprzężoną z brakiem lub znacznym osłabieniem widzenia i z innymi typami niepełnosprawności, nie związanymi z dysfunkcją wzroku. Z doświadczenia tyflopedagogów z placówek specjalnych mogą czerpać nauczyciele niespecjaliści ze szkół ogólnodostępnych, którzy często nagle, bez wcześniejszego przygotowania, zostają postawieni przed faktem pracy z uczniem niewidomym lub słabowidzącym, z konkretnymi trudnościami i następstwami wynikającymi bezpośrednio z danego schorzenia wzroku. Powinien to być ważny obszar działania tych wysoko wyspecjalizowanych ośrodków. Bibliografia Dońska-Olszko M. (2010) (ze wstępu) Wspomaganie uczniów z dysfunkcją wzroku w szkołach ogólnodostępnych. Wybrane zagadnienia. Witczak-Nowotna J. (red.). BON UW, Warszawa Gajda M. (2008), Dwugłos w sprawie edukacji. Integracja 5/2008, Małgorzata Paplińska, tyflopedagog, adiunkt w Zakładzie Tyflopedagogiki Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, wiceprezes Fundacji „Cedunis” Artykuł publikowany w ramach projektu TYFLOSERWIS - INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNO-PORADNICZY dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dodano: 21-11-2015 11:16:19

ośrodek wychowawczy za niechodzenie do szkoły